Linux'ta Dizin ve Dosya İşlemleri

Merhabalar.
Linux'ta bir dizin nasıl yaratılır, nasıl silinir; bir belge nasıl taşınır, nasıl kopyalanır, nasıl silinir gibi soruların cevaplanacağı bu yazımı bir de örnek uygulama ile sonlandıracağım.

Dizin Oluşturma: Dizin oluşturma işlemi mkdir dizin_adı komutu ile olmaktadır. Bulunulan directory'de dizin_adı isimli bir dizin oluşturulmasını sağlar bu komut.

Dizin Silme: Bir dizini silme işlemi rmdir dizin_adı komutu ile olmaktadır. Bu komut o anda bulunulan dizindeki dizin_adı isimli dizini siler. Bu komutu denerken dikkatli olunmasını öneririm.

Dosya Kopyalama: cp dosya1 dosya2 komutu ile bulunulan dizindeki dosya1 isimli dosya, dosya2 isimli dosyaya kopyalanır. Eğer hedef dosya boş değilse üzerine kopyalanır (overwritten). İngilizce copy (kopyalamak) kelimesinin kısaltılmışı olarak hatırlanabilir.

Dosya Taşıma: mv dosya1 dosya2 komutu ile bulunulan dizindeki dosya1 isimli dosya, dosya2 isimli dosyaya taşınır. İngilizce move (taşımak) kelimesinin kısaltılmışı olarak hatırlanabilir.

Dosya Silme: rm dosya_adı komutu dosya_adı isimli dosyayı siler. İngilizce remove (silmek) kelimesinden hatırlanabilir. Ayrıca o andaki dizinde rm * komutu ile varolan her şey silinebilir.


Şimdi bir örnek yapalım. Sorum şöyle:


1-Desktop dizininde lab1 isimli yeni dizin oluşturun.
2-lab1'in yaratıldığından emin olun.
3-lab1 dizininin içine girin.
4-lab1'in içinde New isimli bir dizin daha oluşturun.
5-New dizininin içine girin.
6-New'in içinde New2 adlı bir dizin daha oluşturun.
7-New2'nin oluşturulduğundan emin olun.
8-New dizinin tam yolunu bulun.

Şimdi buraya kadar sorduğum soruların cevapları aşağıdadır:

1- cd Desktop komutu ile Desktop dizinine girilir. mkdir lab1 komutu ile Desktop içinde  lab1 isimli dizin oluşturulur.
2- lab1'in oluşturulduğundan emin olmak için hala Desktop'ta iken ls komutu ile Desktop'ta bulunan dosyalar listelenir.
3- cd lab1 komutu ile lab1 dizini içine girilir.
4- lab1'in içindeyken mkdir New komutu ile New adlı yeni bir dizin oluşturulur.
5- cd New komutu ile New dizininin içine girilir.
6- New dizinindeyken mkdir New2 komutu ile New2 adlı yeni bir dizin oluşturulur.
7- New2'nin oluşturulduğundan emin olmak için New dizinindeyken ls komutu kullanılır ve New2'nin orada olduğu ekranda görülür.
8- pwd komutu ile New'in tam yolunu bulunur.


Şimdi aynı uygulamaya daha fazla örnekle devam edelim:


9-New2'ye home dizininden ulaşmaya çalışın.
10-New2'ye herhangi bir dosya kopyalayın.
11-New2'ye herhangi bir dosya taşıyın.
12-Kopyalanan ve taşınan dosyaların New2 içinde olduğundan emin olun.

9-12 kısmının cevapları aşağıdadır:

9- New2'ye home'dan ulaşmak için cd /home/elif/Desktop/lab1/New/New2 yapılır. Şimdi New2 dizininin içindesiniz.
10- cp /home/elif/Desktop/test.sh . komutu ile Desktop altındaki test.sh isimli dosya (belge) bulunulan dizin olan New2'ye kopyalanır. Buradaki . işareti bulunulan dizini temsil eder. Yani bu örnek için New2'yi temsil ediyor, çünkü şu an New2 dizininde işlem yapılıyor.
11- mv /home/elif/program.sh . komutu ile elif dizini altındaki program.sh isimli dosya (belge) New2'ye taşınır. Yani program.sh isimli belge artık elif dizini yerine New2 dizininde. Kullanılan . işareti yine New2 dizinini temsil ediyor çünkü hala New2'de işlem yapılıyor.
12- Hala New2 dizininde olunduğundan ls komutu ile içindekiler listelenir. Ekranda görüldüğü gibi içinde program.sh ve test.sh var.


Biraz daha örnekle aynı uygulayı bitirelim:


13-New2'yi boşaltın.
14-New2'nin boş olduğundan emin olun.
15-Önceki dizine gelin ve New2'yi silin.
16-New'in boş olduğundan (New2'nin silindiğinden) emin olun.
17-Önceki dizine gelin ve New'i silin.
18-lab1'in boş olduğundan (New'in silindiğinden) emin olun.
19-Kök dizine dönün.

13-19 kısmının cevapları aşağıdadır:

13- Hala New2 dizininde olunduğundan rm * komutu ile New2 boşaltılır. * işareti tümü anlamına gelir.
14- ls komutu ile New2 içindekiler listelenir. Görselde görüldüğü gibi boş.
15- Önceki dizine (New) cd .. ile geçilir.  .. işaretine önceki yazımda değinmiştim. Bir üst dizini temsil eder. rm -rf New2 komutu ile New2 dizini silinir. En başta bahsettiğim "rmdir" komutu da kullanılabilir.
16- New'in içindekiler ls komutu ile listelenir. Görselde görüldüğü gibi boş.
17- cd .. komutu kullanılarak bir üst dizine (lab1) geçilir. rm -rf New komutu ile New dizini silinir. En başta bahsettiğim "rmdir" komutu da kullanılabilir.
18- ls komutu ile lab1'in içindekiler listelenir. Görselde görüldüğü gibi bu da artık boş.
19- cd / komutu ile kök dizine geçilir.

Yeni başlayanlar için örnek biraz karışık gelmiş olabilir. Ama terminalde işlem yaptıkça göreceksiniz ki eliniz yavaş yavaş alışmış bile.
Umarım yararı olmuştur. Kolay gelsin.